Đàm phán song phương: Bất lợi cho Việt Nam

Thứ trưởng Ngoại giao Hồ Xuân Sơn: Như các bạn đã biết, sau khi hoàn thành công tác phân giới cắm mốc biên giới trên đất liền Việt Nam-Trung Quốc cuối tháng 12/2008, ta và Trung Quốc đã thỏa thuận chuyển trọng tâm đàm phán về công tác biên giới lãnh thổ sang vấn đề trên biển.
Hai bên nhất trí trước khi đi vào giải quyết các vấn đề cụ thể cần đàm phán ký kết Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển. Đó là những định hướng lớn, quan trọng mà hai bên cần tuân thủ.

Tại sao Trung Quốc lại không đồng ý giải quyết đa phương vấn đề Biển Đông?

Là nước mạnh nhất trong các bên tranh chấp, Trung Quốc sẽ dễ dàng chiếm ưu thế trên bàn đàm phán song phương, buộc đối phương chấp nhận phương thức giải quyết của họ. Ý đồ của Trung Quốc là “chia để trị”, là “bẻ gẫy từng chiếc đũa”. Do vậy, Trung Quốc luôn khăng khăng giải quyết song phương, luôn chống lại việc “quốc tế hóa” Biển Đông. Trung Quốc sẽ có thể áp đặt sức mạnh của họ, buộc các nước này phải theo luật chơi của họ. Các nước ven Biển Đông cần hết sức tỉnh táo, không rơi vào “cái bẫy” của Trung Quốc, không để Trung Quốc biến Biển Đông thành một ao nhà của họ.
Theo Biendong.vn

Trong vòng đối thoại Mỹ - Việt lần thứ tư ở Washington, hai bên đã ra được thông cáo chung, theo đó, "các bất đồng trên Biển Đông phải được giải quyết thông qua một tiến trình ngoại giao, không sử dụng vũ lực". Như vậy, có thể nói, ngoại giao Việt Nam đã tranh thủ được sự ủng hộ của Mỹ.

Còn tại Bắc Kinh, ngày hôm qua, đại diện Việt Nam và Trung Quốc cũng đưa ra cam kết "giải quyết hòa bình các bất đồng trên biển giữa hai nước thông qua đàm phán và hiệp thương hữu nghị". Theo giới phân tích, trước mắt, tuyên bố này có thể góp phần làm giảm những lo ngại về một cuộc xung đột vũ trang mà Việt Nam không thể đương đầu được với Trung Quốc. Thế nhưng, điều này cũng đồng nghĩa với việc Việt Nam chấp nhận đàm phán song phương, một phương thức mà Trung Quốc luôn luôn chủ trương để khai thác thế mạnh nước lớn.

Từ Sydney, nhà báo Lưu Tuờng Quang phân tích

Nghe (08:44)

Theo RFI

Đối phó
Vấn đề Hoàng Sa là tranh chấp song phương giữa Trung Quốc và Việt Nam và nên được giải quyết song phương giữa hai nước Việt Nam – Trung Quốc. Nếu hai bên không đạt được thỏa thuận, hai bên nên thông qua cơ quan tài phán quốc tế tìm kiếm phán quyết trung gian (Indonesia và Malaysia đã từng đưa tranh tụng các đảo Ligitan và Sipadan ra Tòa án Công Lý Quốc Tế, hay như Malaysia và Singapore đã làm tương tự đối với các bất đồng tại đảo Pedra Branca/Pulau Batu Puteh, Middle Ledge và South Rock).

Tranh chấp với Trường Sa liên quan đến 5 nước 6 bên là Việt Nam, Brunei, Trung quốc, Malaysia, Philippine và Đài Loan là một tranh chấp đa phương. Khác biệt quan điểm giữa nhiều bên về tranh chấp này cần có cách giải quyết đa phương. Bàn đàm phán song phương không phải là cơ chế phù hợp để xử lý các khác biệt quan điểm giữa nhiều bên. Nếu chỉ giải quyết song phương, các bên khác sẽ không chấp nhận và sẽ không tạo ra giải pháp lâu dài, ổn định.

Trong bối cảnh, Mỹ đang ủng hộ mạnh mẽ một giải pháp đa phương ở Biển Đông, các nước liên quan đến tranh chấp Biển Đông cần tranh thủ cơ hội này thúc đẩy đàm phán đa phương giải quyết vấn đề Biển Đông. Trước hết cần thúc đẩy hình thành COC để có được cơ chế đa phương giải quyết vấn đề tranh chấp.

Theo ông David Brown( một nhà ngoại giao Mỹ đã nghỉ hưu. Ông Brown thường xuyên nghiên cứu và có nhiều bài viết về tình hình biển Đông và sông Mekong được đăng tải trên tờ Asia Times):

- Việt Nam đã đặt hy vọng của mình trong sự tham vấn đa phương phối hợp với ASEAN, thể hiện sự sẵn sàng giải quyết các vấn đề tranh chấp lãnh hải theo công ước về Luật biển của Liên Hợp Quốc năm 1982.

Bất chấp những nỗ lực rất tốt của chủ tịch ASEAN hiện tại là Indonesia, đang có những nghi ngờ 10 quốc gia ASEAN có sẵn lòng để đứng lên đối trọng với Trung Quốc hay không? Theo quan điểm của tôi, nên dành thời gian xem xét và đàm phán một cách chân thành nhất giữa 5 nước có tranh chấp chủ quyền trực tiếp với Trung Quốc là Việt Nam, Phillippines, Brunei, Malaysia và Indonesia.

Nếu nhóm 5 này có thể sắp xếp và ra một tuyên bố chung về một quy tắc ứng xử, đó có thể coi là một xuất phát điểm hợp lý cho một cuộc đàm phán chung với Trung Quốc. Hội đàm với Trung Quốc nên nhấn mạnh đến quyền lợi chính đáng và lợi ích hợp pháp của Trung Quốc và sự tham gia vào sự phát triển của khu vực biển Đông./.